خلاصه کتاب امام علی بن موسی الرضا (ع)

جهت شرکت در مسابقه  ششمین جشنواره کتابخوانی رضوی  به صورت آنلاین 

در سایت www.shamstoos.ir

و یا 

پورتال نهاد کتابخانه های عمومی کشور

مراجعه نموده ،همچنین:

 می توانید از خلاصه کتاب «امام علی بن موسی الرضا(ع) » در این وبلاگ استفاده نمایید.

موفق باشید.

امام رضا )علیه السام(: هر کس با دشمنان خدا دوستی کند، در واقع با

دوستان خدا دشمنی کرده است و هر کس با دوستان خدا دشمنی کند در

واقع با خداوند تبارک و تعالی 1دشمنی کرده است، و بر خداوند عزّ و جلّ است که او را در آتش جهنم در آورد.

امام رضا )علیه السام(: کار نیک و کوشش در عبادت را به پشتوانه دوستی

خاندان محمد )صلوات الله علیه و آله( رها نکنید و دوستی خاندان محمد

)صلوات الله علیه و آله( و فرمانبرداری از آنان را به اتکای ع2بادت ترک نکنید؛ زیرا هیچ یک از این دو بدون دیگری پذیرفته نم یشود.

امام رضا )علیه السام(: هر کس روز عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه او

باشد، خداوند روز قیامت را روز 3 شادمانی و سرور او خواهد کرد و چشمش به جمال ما روشن خواهد شد.

امام رضا )علیه السام(: ای پسر شبیب! اگر م یخواهی برای چیزی بگریی،

برای حسین بن علی بن ابیطالب علیهم السام گریه کن، زیرا همان گونه

که قوچ را سر می برُند آن حضرت را سر بریدن 4د و از افراد خانواده او هجده مرد کشته شدند که در روی زمین نظیر نداشتند.

امام رضا )علیه السام(: شیعیان ما کسانی هستند که ولایت ما را پذیرا

باشند و به سخنان ما عمل کن 5ند و با دشمنان ما مخالفت ورزند، پس هر که اینگونه نباشد از ما نیست.

 

امام رضا )علیه السام(: هر که م یخواهد نیرومندترین مردم باشد، بر 6خدا توکل کند. سؤال شد توکل چیست؟ فرمود: اینکه از غیر خدا نهراسی.

امام رضا )علیه السام(: به خدا گمان نیک داشته باش؛ زیرا هر کس گمانش

به خدا نیک باشد، خداوند مطابق گمانش با او عمل م یکند و هر کس به

روزی اندک رضایت دهد، خداوند عمل اندک او را بپذیرد. و هر کس به حال

اندک رضایت دهد رنج و زحمتش کاهش یابد و خانواد هاش راحت زندگی

کنند، و خداوند درد دنیا و داروی آن را ب 7ه او بشناساند و وی را از دنیا با سامت به سرای سامت )آخرت( بیرون برد.

امام رضا )علیه السام(: هر که را خداوند متعال نعمتی عطا فرماید، باید

خداوند متعال را بر آن سپاس گوید و هر کس روز یاش دیرتر به او رسد، باید

از خداوند طلب آمرزش کند و هر کس چیزی او را اندوهگین کند باید بگوید:

لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلا بِالله. 1

امام رضا )علیه السام(: ایمان یک درجه بالاتر از اسام است، تقوا یک

درجه بالاتر از ایمان و یقین یک د 2رجه بالاتر از تقوا، و در میان بندگان چیزی کمتر از یقین قسمت نشده است.

امام رضا )علیه السام(: هیچ بند های حقیقت ایمانش را کامل نم یکند مگر

اینکه در او سه خصلت باشد:

دین 3 شناسی، برنامه ریزی خوب در امر معاش و شکیبایی در مصیب تها و بلاها.

امام رضا )علیه السام(: بیست سال دوستی )موجب( خ4ویشاوندی است. و علم بیش از نسبت پدری، صاحبانش را با هم پیوند م یدهد.

امام رضا )علیه السام(: علت تحریم ربا در نسیه )و معامات غیر نقدی(

از دست رفتن کارهای نیک، و از بین رفتن اموال، و گرایش مردم به سود

خواری، و رها کردن قرض )دادن( و پرداخت واجبات )مالی( و انواع نیکوکاری )و

رسیدگی به محرومان( 5و دیگر تباه یها و ست مورز یها و نابودی سرمای ههاست که در ربا نهفته است.

امام رضا )علیه السام(: علت حج، وارد شدن بر خدای تعالی است و طلب

کردن ثواب بسیار و بیرون آمدن از همه گناهان گذشته و شروع کردن زندگی

آینده از نو است. همچنین 6خرج کردن اموال، به رنج افکندن بدن و بازداشتن آن از خواه شها و لذّ تها.

امام رضا )علیه السام(: اسماعیل بن سهل گفت: به امام رضا علیه السام

گفتم به من دعایی بیاموزید که اگر آن را بخوانم در دنیا و آخرت همراه شما

باشم.7 امام نوشتند: بسیار )إنا انزلنا( را تاوت کن و مدام روی ل بهایت استغفار باشد.

امام رضا )علیه السام(: پدر را در خواب دیدم. فرمود: پسرم! هرگاه در سختی

و گرفتاری بودی جمله )یا رئوف و یا رحیم( 8 را فراوان بگو. و آنچه در خواب م یبینی چنان است که در بیداری م یبینی.

امام رضا )علیه السام( از قول امام سجاد )علیه السام( فرمودن 9د: دعا و بلا تا روز قیامت با هم همراهند، و دعا بای حتمی را هم دفع م یکند.

-1 ص 253 ، 2- ص 254 ، 3- 254 ، 4- ص 254 ، 5- ص 261 ، 6- ص 261 ، 7- ص 261 ، 8- ص 1 262 - ص 262 ، 2- ص 262 ، 3- 263 ، 4- ص 274 ، 5- ص 272 ، 6- ص 271 ، 7- ص 267 ، 8- ص 267 9- ص 267

خلاصه کتاب امام علی ابن موسی الرضا )علیه السلام(

7 6 ششمین جشنواره کتابخوانی رضوی سال 1395

امام رضا )علیه السام(: کمترین ذکری که در این سجده کفایت م یکند این

است که سه بار بگوید: شکرا لله. عرض کردم معنای شکرا لله چیست؟

فرمود: یعنی آنکه این سجده من سپاسگزاری از خداست برای آنکه مرا موفق

به خدمتگزاری او و ادای واجباتش کرد؛ زیرا سپاسگزاری موجب افزونی است،

پس اگر در نماز کاستی ب 1وده و با نمازهای نافله برطرف نشده، با این سجده آن کاستی جبران م یشود.

امام رضا )علیه السام(: نزدی کترین حالت بنده به خدای عزّ و جلّ زمانی

است که در حال سجود اس 2ت و این سخن خدای تبارک و تعالی است: )سجده کن و به خدا نزدیک شو(

امام رضا )علیه السام(: بر شما باد نماز شب! هیچ بند های نیست که آخر

شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شفع یک رکعت نماز وتر بخواند و در

قنوت آن هفتاد بار استغفار کند، مگر اینکه خداوند او را از عذاب قب3ر و آتش پناه داده و عمر او را طولانی کرده و به زندگی او گشایش م یدهد.

امام رضا )علیه السام( از قول رسول اکرم )صلوات الله علیه و آله( فرمودند:

در نمازتان کوتاهی نکنید؛ زیرا کسی که در نمازش کوتاهی کند با قارون

و هامان محشور شود، و بر خداست که او را همراه منافقان به آتش دوزخ

درآورد. پس وای4 بر کسی که در خواندن نمازش و به جا آوردن سنت پیامبرش مواظبت نکند.

امام رضا )علیه السام(: خرد هیچ مردم مسلمانی کامل نباشد تا آنگاه که

ده خصلت در او باشد؛ به خیر او امید رود، شرش به کسی نرسد، خیر اندک

دیگری را بسیار شمارد، خیر بسیار خود را اندک داند، هر چه حاجت از او

خواهند خسته نشود، از طلب علم در تمام عمرش به ستوه نیاید، فقر در راه

خدا را از توانگری دوس تتر بدارد، خواری در راه خدا را از عزّت یافت5ن از طریق دشمن او خوشتر داشته باشد، گمنانی را از شهرت بیشتر بخواهد.

امام رضا از قول عل یبن ابیطالب )علیهم السام( فرمود: از رسول خدا )صلوات

الله علیه و آله( سؤال شد: چ6ه چیز بیشتر موجب رفتن به بهشت م یشود؟ فرمود: تقوا و اخاق خوش.

امام رضا )علیه السام(: ه 7ر که م یخواهد عزیزترین مردم باشد، باید در نهان و آشکارش از خدا پروا دارد.

امام رضا )علیه السام(: در برآوردن نیازهای مؤمنان، و شادکردن آ نها و دور

کردن امور نا خوشایند از ایشان بکوشید؛ زیرا هی 1 چ عملی نزد خداوند عزّ و جلّ بعد از واجبات برتر از شادکردن مؤمن نیست.

امام رضا )علیه السام(: خوش اخاق باشید؛ زیرا که انسان خوش اخاق

یقیناً در بهش2ت است، از بدخلقی بپرهیزید؛ زیرا شخص بداخاق ناگزیر در آتش دوزخ است.

امام رضا )علیه السام( از قول رسول خدا )صلوات الله علیه و آله( فرمود: به

زیادی نماز و روزه و حج و کارهای نیک و منا 3جات شبانه آنها ننگرید، بلکه به صداقت و راستگویی و امانتداری آنان بنگرید.

امام رضا )علیه السام(: هیچ عیشی شیری نتر از خوشخویی نیست و 4هیچ مالی سودمندتر از قناعت نیست، و هیچ جهلی زیانبارتر از خودپسندی نیست.

امام رضا )علیه السام( از قول رسول خدا )صلوات الله 5علیه و آله( فرمود: هیچ چیزی در ترازوی اعمال سنگی نتر از اخاق نیکو نیست.

امام رضا )علیه السام( از قول رسول خدا )صلوات الله علیه و آله( فرمود:

سرآمد خردمندی – پس از ایمان به خدا – 6مردم دوستی و نیکوکاری نسبت به همگان است، خواه نیکوکار و خواه بدکار.

امام رضا )علیه السام(: هر کس دوست دارد به پدر خود در قب7رش نیکی کند، به دوستان پدر خود که در قید حیات هستند نیکی نماید.

علی بن شعیب گوید: به محضر ابالحسن الرضا )علیه السام( شرفیاب شدم،

به من فرمود: ای علی! چه کسی از مردم، زندگی بهتر و نیکوتری دارد؟ عرض

کردم: سرورم! شما بر آن داناتر از من هستید. فرم 8ود: ای علی کسی که اسباب زندگی دیگران را در کنار زندگی خود نیکو گرداند.

امام رضا )علیه السام(: بهترین دوس 9ت تو کسی است که گناهت را فراموش کند و احسانت را به یاد داشته باشد.

امام رضا )علیه السام(: اگر مردی که دین و اخاق او را م یپسندی برای

خواستگاری نزدت آمد، به او زن بده، و فقر و ناداریش مانع تو نشود. خداوند

متعال فرموده است: )... اگر فقیر بودند خداوند از فضل خویش آنان را ب ینیاز

-1 ص 266 ، 2- ص 254 ، 3- 264 ، 4- ص 265 ، 5- ص 275 ، 6- ص 277 ، 7- ص 1 277 - ص 278 ، 2- ص 280 ، 3- 278 ، 4- ص 280 ، 5- ص 280 ، 6- ص 281 ، 7- ص 282 ، 8- ص 283 9- ص 285

خلاصه کتاب امام علی ابن موسی الرضا )علیه السلام(

9 8 ششمین جشنواره کتابخوانی رضوی سال 1395

م یگرداند.( 1

امام رضا )علیه السام(: از نشان ههای فقاهت و دانایی: بردباری، دانش و خاموشی

است. همانا خاموشی دری از درهای فر 2زانگی است. خاموش محبت م یآورد. خاموشی راهنمای هر کار خیری است.

امام رضا )علیه السام(: در چیدن میو های که نرسیده است شتاب مکن؛ زیرا

به وقتش آن را م یچینی، بدان که تدبیر کننده تو بهتر م یداند چه زمانی

به حال تو مفیدتر است. پس، به انتخاب او در همه کارهایت اعتماد کن تا

اوضاعت به سامان شود، و در برآوردن نیازهایت پیش از فرار رسیدن زمان آ3نها شتاب مکن که دل و سین هات تنگ م یشود و نومیدی تو را فرا م یگیرد.

امام رضا )علیه السام( از قول رسول خدا )صلوات الله علی 4ه و آله( فرمود: چه خوب چیزی است هدیه دادن، زیرا کین هها را از سینه م یبرد.

امام رضا )علیه السام(: از حرص و حسد بپرهیزید، که این دو ام تهای گذشته

را نابود کرده است و از بخل بپرهیزید که هیچ5 آزاده و مؤمنی به آفت بخل دچار نم یشود؛ زیرا بخل مغایر با ایمان است.

امام رضا )علیه السام(: از جر و بحث کردن بپرهیز؛ زیرا این کار شک به بار

م یآورد و عمل را باطل م یگرداند، و شخص6 را به هلاکت م یافکند، و شاید مطلبی به زبان آورد که بر او آمرزیده نشود.

از امام رضا )علیه السام( درباره آدم فرومایه پرسید 7ه شد. حضرت فرمود: فرومایه کسی است که دارای یاش او را از یاد خداوند بازدارد.

امام رضا )علیه السام(: مال جمع نم یشود مگر به سبب 5 خصلت: بخل

زیاد، آرزوی دراز، آزمندی چیر 8ه بر انسان، ترک صله رحم و رسیدگی به خویشان و ترجیح دادن دنیا بر آخرت.

امام رضا )علیه السلام( نماز اول وقت را مهم م یشمرد و در این باره م یفرمود:

شیطان همواره از مؤمن در حال ترس و وحشت است تا آ نگاه که نمازهای

پن جگانه خویش را در اول وقت به جای آورد و اگر نماز را ضایع ساخته و آن 9را در اول وقت نخواند، شیطان جرأت یافته و او را به گناهانی بزرگ وا م یدارد.

امام رضا )علیه السام( در بیان بزرگی سخاوت فرمود: سخاوت درختی است

در بهشت که شاخ ههای آن در دن1یاست و هر کس به شاخ های از شاخ ههای آن چنگ زند به بهشت در م یآید.

امام رضا )علیه السلام( به خرما علاقه زیادی داشت و آن را با اشتها م یخورد. 2

امام رضا )علیه السام(: کسی که دو3ست دارد عمری بلند و روزیی فراوان داشته باشد، صله رحم به جای آورد.

رسول خدا )صلوات الله علیه و آله(: هر کس از سر راه مسلمانان چیزی را که

باعث آزار آنان است بر طرف کند خداوند پاداش خواندن چه 4ارصد آیه از قرآن را برای او ثبت م یکند که ثواب هر حرفی ده حسنه است.

گروهی از واقفی مذهبان، نزد امام رضا )علیه السام( آمدند. از آن میان،

عل یبن حمزه گفت: ...

آیا از جانب هارون و طرفدارانش احساس خطر نمیک‌نی! امام فرمود: هرگز!

و برای آنکه اطمینان پیدا کنی که از سوی هارون نگرانی ندارم، من هان

سخنی را م یگویم که رسول خدا با شنید5ن تهدید ابوجهل فرمود: وی هرگز موفق نخواهد شد گزندی به من برساند.

در خصوص اهداف مأمون از تحمیل ولایتعهدی به امام رضا )علیه السام(

آنچه از قراین و گواهی منابع تاریخی م یتوان شناسایی کرد، در موارد ذیل

خلاصه م یشود:

الف- کاستن تضاد علویان با عباسیان

ب- فرو نشاندن نهض تهای علویان

ج- نظارت و محدودیت آن حضرت

د- مخدوش کردن قداست امام رضا )علیه السلام(

ه- مشروع جلوه دادن خ6لافت و- یافتن پایگاه مردمی

امام رضا )علیه السام( در خصوص اینک‌ه خداوند در قرآن آل پیامبر را بر امت

برتری دادند آیاتی را بیان کردند از جمله آی های که م یفرماید:

)اگر نم یدانید، از اهل ذکر بپرسید.( )آیه 7 سوره انبیا(

علما گفتند: مقصود از اهل ذکر در این آیه علمای یهود و نصاری هستند.

حضرت رضا )علیه السام( فرمود: مقصود از ذکر، رسول خدا )صلوات الله علیه

و آله( است که خداوند در آیات 10 و 11 سوره طاق م یفرماید: )خداوند ذکر

یعنی رسولش را به سوی شما فرستاد که برای شما آیه تاوت کند.( این

-1 ص 286 ، 2- ص 288 ، 3- 288 ، 4- ص 289 ، 5- ص 294 ، 6- ص 295 ، 7- ص 295 ، 8- ص 296 ، 9- ص 1 37 - ص 47 ، 2- ص 48 ، 3- 56 ، 4- ص 69 ، 5- ص 127 و 128 ، 6- ص 188

خلاصه کتاب امام علی ابن موسی الرضا )علیه السلام(

10

آیه تصریح دارد بر این 1 که ذکر، رسول خداست. پس اهل ذکر، )اهل رسول خدا( یعنی ما هستیم.